Αστικό Δίκαιο

Ο όρος «διατροφή» παραπέμπει στις άμεσες ανάγκες του ανθρώπου για επιβίωση, κατά βάση στην τροφή, στην πραγματικότητα, όμως, ο όρος διατροφή καλύπτει το σύνολο των βιοτικών αναγκών είτε αυτές ανάγονται στη φυσική συντήρηση του προσώπου, είτε στη μόρφωση, την καλλιέργεια ή την ψυχαγωγία του.

Η υποχρέωση διατροφής έχει αντικείμενο την καταβολή παροχών – καταρχήν χρηματικών – με τις οποίες καλύπτονται οι βιοτικές ανάγκες του δικαιούχου.Υπόχρεοι διατροφής κατά σειρά με βάση την εγγύτητα του συγγενικού δεσμού, είναι:

α] Ο σύζυγος έστω και αν είναι διαζευγμένος [εφόσον υπάρχει υποχρέωση διατροφής μετά το διαζύγιο]

β] οι κατιόντες έναντι των ανιόντων κατά τη σειρά της εξ αδιαθέτου διαδοχής,

β] οι ανιόντες [γονείς, παππούδες: αν δεν υπάρχουν γονείς ή οι γονείς αδυνατούν] έναντι των άγαμων τέκνων τους (βιολογικών ή υιοθετημένων) κατά την διάρκεια, καταρχήν, της ανηλικότητας,

β] οι αδελφοί έναντι των αδελφών, ενώ

ειδική περίπτωση διατροφής αποτελούν:

γ] η διατροφή κατά την διάσταση και μετά το διαζύγιο ή την ακύρωση του γάμου καθώς και

δ] η διατροφή τέκνου γεννημένου χωρίς γάμο πριν από την αναγνώριση και η διατροφή της άγαμης μητέρας.

Το τέκνο δικαιούται καταρχήν διατροφή από τους ανιόντες του [γονείς ή παππούδες] μέχρι την ενηλικίωσή του, δηλαδή μέχρι να συμπληρώσει τα 18 έτη.

Δικαιούται και μετά την ενηλικίωσή του, αν φοιτά ή σπουδάζει στα πλαίσια τριτοβάθμιας ή επαγγελματικής εκπαίδευσης εφόσον λόγω των σπουδών του δεν δύναται να εργασθεί και εφόσον δεν έχει προσωπική περιουσία μέσω της οποίας να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες διατροφής του.

Γενικότερα, δικαίωμα διατροφής έχει μόνο όποιος δεν μπορεί να διατρέφει τον εαυτό του από την περιουσία του ή από εργασία κατάλληλη για την ηλικία του, την κατάσταση της υγείας του και τις λοιπές βιοτικές του συνθήκες ενόψει και των τυχόν αναγκών της εκπαίδευσής του, πλην όμως το ανήλικο τέκνο και αν ακόμη έχει περιουσία, έχει δικαίωμα διατροφής από τους γονείς του, εφόσον τα εισοδήματα της περιουσίας του ή το προϊόν της εργασίας του δεν αρκούν για την διατροφή του. Ωστόσο δεν έχει υποχρέωση διατροφής εκείνος που ενόψει και των λοιπών υποχρεώσεών του, δεν είναι σε θέση να τη δώσει χωρίς να διακινδυνεύσει η δική του διατροφή, πλην όμως ο κανόνας αυτός δεν ισχύει, όταν πρόκειται για διατροφή ανηλίκου τέκνου από τον γονέα του, εκτός αν αυτό μπορεί να στραφεί εναντίον άλλου υπόχρεου ή μπορεί να διατραφεί από την περιουσία του.

Προκειμένου για πρώην συζύγους: Εφόσον ο ένας από αυτούς δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του από τα εισοδήματά του ή από την περιουσία του, δικαιούται να ζητήσει διατροφή από τον άλλο αν κατά την έκδοση του διαζυγίου βρίσκεται σε ηλικία ή σε κατάσταση υγείας που δεν επιτρέπει να αναγκαστεί να αρχίσει ή να συνεχίσει την άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος, ώστε να εξασφαλίζει από αυτό τη διατροφή του ή αν έχει την επιμέλεια ανηλίκου τέκνου και γι' αυτό το λόγο εμποδίζεται στην άσκηση του κατάλληλου επαγγέλματος ή αν δεν βρίσκει σταθερή κατάλληλη εργασία ή χρειάζεται κάποια επαγγελματική εκπαίδευση και στις δύο αυτές περιπτώσεις για ένα διάστημα που δεν μπορεί να ξεπεράσει τα τρία χρόνια από την έκδοση του διαζυγίου και σε κάθε άλλη περίπτωση που η επιδίκαση διατροφής κατά την έκδοση διαζυγίου επιβάλλεται από λόγους επιείκειας.

Η διατροφή όμως μπορεί ν' αποκλειστεί ή να περιοριστεί αν αυτό επιβάλλεται από σπουδαίους λόγους, ιδίως αν ο γάμος είχε μικρή χρονική διάρκεια ή αν ο δικαιούχος είναι υπαίτιος του διαζυγίου του ή προκάλεσε εκούσια την απορία του.

Καθένας από τους πρώην συζύγους είναι υποχρεωμένος να δίνει στον άλλο ακριβείς πληροφορίες για την περιουσία του και τα εισοδήματά του, εφόσον είναι χρήσιμες για τον καθορισμό του ύψους της διατροφής.

Εξάλλου με αίτημα ενός από τους πρώην συζύγους, που διαβιβάζεται μέσω του αρμοδίου εισαγγελέα, ο εργοδότης η αρμόδια υπηρεσία και ο αρμόδιος οικονομικός έφορος είναι υποχρεωμένοι να δίνουν κάθε χρήσιμη πληροφορία για την περιουσιακή κατάσταση του άλλου συζύγου και για τα εισοδήματά του, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας.

Ο όρος "νομολογία", παρά το ότι μας προδιαθέτει για το αντίθετο, δεν έχει σχέση με τους Νόμους.

Νομολογία αποκαλείται το σύνολο των λύσεων,τις οποίες δίνουν τα δικαστήρια μιας χώρας στα νομικά προβλήματα που τίθενται ενώπιόν τους.

Αν η λύση που δίνουν τα δικαστήρια σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα επαναλαμβάνεται κατά τρόπο ομοιόμορφο,τότε γίνεται λόγοςγια πάγια Νομολογία.

Στα ζητήματα διατροφής ανηλίκων τέκνων,οι δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται, επιδικάζουν διατροφή τέκνου λαμβάνοντας υπ' όψιν το αποδεικτικό υλικό που έχουν εισφέρει τα διάδικα μέρη, αλλά και με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, για ένα ανήλικο τέκνο επιδικάζεται συνήθως διατροφή ύψους 250 ευρώ και για δύο ανήλικα τέκνα κατά μέσο όρο 550 με 600 ευρώ μηνιαίως.